Άνοιξη 2013
26 Φεβρουαρίου 2013
«Σεισμοί, Γεωλογία και Φυσικές Καταστροφές: Επιπτώσεις στο ανάγλυφο, την ιστορία και την βιοποικιλότητα του Ελλαδικού Χώρου»
Γιάννης Παπανικολάου, Επίκουρος Καθηγητής,Εργαστήριο Ορυκτολογίας – Γεωλογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ο Ελληνικός χώρος αποτελεί ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό εργαστήριο για την μελέτη των γεωλογικών διεργασιών. Η χώρα μας βρίσκεται στο μικροσκόπιο της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας των γεωεπιστημών και αποτελεί πόλο έλξης τόσο μεμονωμένων ερευνητών όσο και Πανεπιστημίων του εξωτερικού, τα οποία τα τελευταία χρόνια οργανώνουν δεκάδες εκπαιδευτικές εκδρομές με προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Οι φυσικοί κίνδυνοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εξέλιξης του πλανήτη στον γεωλογικό χρόνο, ενώ ο σεισμικός κίνδυνος με τα συνοδά του φαινόμενα (τσουνάμι, κατολισθήσεις, ρευστοποιήσεις κ.α.) αποτελεί και τον κυριότερο στην χώρα μας. Η Ελλάδα είναι γνωστό ότι αποτελεί την πλέον σεισμογενή χώρα της Ευρώπης όπου και εκλύεται σχεδόν το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης. Ποια η σχέση σεισμών και ρηγμάτων; Πως ξεχωρίζουμε τα ενεργά ρήγματα; Που βρίσκονται και κάθε πότε δραστηριοποιούνται; πως τα μελετάμε, ποιες οι επιπτώσεις τους αλλά και ποια τα ενδεχόμενα οφέλη τους; Πως οι διεργασίες αυτές έχουν επιδράσει στο ανάγλυφο, στην ιστορία, στην οικονομική ανάπτυξη ακόμα και στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα;
Ο Δρ. Γιάννης Παπανικολάου είναι Επίκουρος Καθηγητής Γενικής και Περιβαλλοντικής Γεωλογίας στο Εργαστήριο Ορυκτολογίας – Γεωλογίας του Γεωπονικού Παν/μιου Αθηνών, μέλος του Κέντρου Έρευνας Φυσικών Καταστροφών Aon-Benfield στο University College London, (UCL) και επίτιμος ερευνητής στο Τμήμα Επιστημών της Γης του UCL.
«Σεισμοί, Γεωλογία και Φυσικές Καταστροφές: Επιπτώσεις στο ανάγλυφο, την ιστορία και την βιοποικιλότητα του Ελλαδικού Χώρου»
Γιάννης Παπανικολάου, Επίκουρος Καθηγητής,Εργαστήριο Ορυκτολογίας – Γεωλογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ο Ελληνικός χώρος αποτελεί ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό εργαστήριο για την μελέτη των γεωλογικών διεργασιών. Η χώρα μας βρίσκεται στο μικροσκόπιο της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας των γεωεπιστημών και αποτελεί πόλο έλξης τόσο μεμονωμένων ερευνητών όσο και Πανεπιστημίων του εξωτερικού, τα οποία τα τελευταία χρόνια οργανώνουν δεκάδες εκπαιδευτικές εκδρομές με προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Οι φυσικοί κίνδυνοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εξέλιξης του πλανήτη στον γεωλογικό χρόνο, ενώ ο σεισμικός κίνδυνος με τα συνοδά του φαινόμενα (τσουνάμι, κατολισθήσεις, ρευστοποιήσεις κ.α.) αποτελεί και τον κυριότερο στην χώρα μας. Η Ελλάδα είναι γνωστό ότι αποτελεί την πλέον σεισμογενή χώρα της Ευρώπης όπου και εκλύεται σχεδόν το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης. Ποια η σχέση σεισμών και ρηγμάτων; Πως ξεχωρίζουμε τα ενεργά ρήγματα; Που βρίσκονται και κάθε πότε δραστηριοποιούνται; πως τα μελετάμε, ποιες οι επιπτώσεις τους αλλά και ποια τα ενδεχόμενα οφέλη τους; Πως οι διεργασίες αυτές έχουν επιδράσει στο ανάγλυφο, στην ιστορία, στην οικονομική ανάπτυξη ακόμα και στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα;
Ο Δρ. Γιάννης Παπανικολάου είναι Επίκουρος Καθηγητής Γενικής και Περιβαλλοντικής Γεωλογίας στο Εργαστήριο Ορυκτολογίας – Γεωλογίας του Γεωπονικού Παν/μιου Αθηνών, μέλος του Κέντρου Έρευνας Φυσικών Καταστροφών Aon-Benfield στο University College London, (UCL) και επίτιμος ερευνητής στο Τμήμα Επιστημών της Γης του UCL.
19 Μαρτίου 2013
«1953-2013: 60 χρόνια απο την ανακάλυψη του DNA. Πώς έχει επηρεάσει τη ζωή μας»
Λίλα Κουμάντου, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τομέας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια από την ανακάλυψη της δομής του DNA, του γενετικού υλικού όλων των οργανισμών. Πριν από το 1953, οι βιολόγοι δεν ήταν καν σίγουροι αν το DNA, δηλαδή τα γονίδια, είναι αυτό που καθορίζει τα κληρονομικά χαρακτηριστικά. Η τεχνολογική πρόοδος που σημειώθηκε από τότε μας επιτρέπει πλέον να αναλύουμε και να τροποποιούμε το DNA με διάφορους τρόπους και έχει συμβάλλει σε νέες εφαρμογές. Χρησιμοποιείται πλέον καθημερινά στην εξιχνίαση εγκλημάτων. Επιτρέπει στους αρχαιολόγους να δουν τι ακριβώς έτρωγαν και έπιναν οι πρόγονοι μας, από τι αρρώστιες πέθαιναν, ακόμα και πότε εξημέρωσαν το πρώτο άλογο. Απ' την άλλη, έχει ανοίξει το δρόμο για τη δημιουργία μεταλλαγμένων τροφίμων, ή την κλωνοποίηση ζώων όπως το πρόβατο Dolly, ενώ έχει εμπνεύσει και σενάρια επαναφοράς στη ζωή εξαφανισμένων ειδών (π.χ. Jurassic Park).
Η γνώση του ανθρώπινου γονιδιώματος, δηλαδή του συνόλου του DNA του ανθρώπου, κινεί καινούρια ερωτήματα για το πόσο διαφορετικοί είμαστε τελικά σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, ή με άλλα είδη. Βοηθά βέβαια και στη διάγνωση γενετικών ασθενειών και την καταπολέμηση τους. Μπορούμε να δούμε πώς, ακόμα και μικρές αλλαγές (μεταλλάξεις) στο DNA οδηγούν σε ασθένειες, ενώ άλλες όχι. Στο σχετικά άμεσο μέλλον θα μιλάμε πλέον για "εξατομικευμένες θεραπείες": δηλαδή ανάλογα με τα γονίδια του κάθε ατόμου, οι γιατροί θα μπορούν να προβλέψουν καλύτερα σε ποιες αρρώστιες είμαστε επιρρεπείς, και πώς θα αντιδράσουν διαφορετικοί άνθρωποι στο ίδιο φάρμακο. Πού έχουμε φτάσει λοιπόν, και πού οδεύουμε, μετά από 60 χρόνια γνωριμίας με το DNA;
Η Λίλα Κουμάντου είναι Βιολόγος με σπουδές στο ΜΙΤ, και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Cambridge στην Αγγλία. Έχει εκλεγεί Λέκτορας Γενετικής στο τμήμα Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Παν/μιου Αθηνών, ενώ πρόσφατα βραβεύτηκε με υποτροφία Marie Curie από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«1953-2013: 60 χρόνια απο την ανακάλυψη του DNA. Πώς έχει επηρεάσει τη ζωή μας»
Λίλα Κουμάντου, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τομέας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια από την ανακάλυψη της δομής του DNA, του γενετικού υλικού όλων των οργανισμών. Πριν από το 1953, οι βιολόγοι δεν ήταν καν σίγουροι αν το DNA, δηλαδή τα γονίδια, είναι αυτό που καθορίζει τα κληρονομικά χαρακτηριστικά. Η τεχνολογική πρόοδος που σημειώθηκε από τότε μας επιτρέπει πλέον να αναλύουμε και να τροποποιούμε το DNA με διάφορους τρόπους και έχει συμβάλλει σε νέες εφαρμογές. Χρησιμοποιείται πλέον καθημερινά στην εξιχνίαση εγκλημάτων. Επιτρέπει στους αρχαιολόγους να δουν τι ακριβώς έτρωγαν και έπιναν οι πρόγονοι μας, από τι αρρώστιες πέθαιναν, ακόμα και πότε εξημέρωσαν το πρώτο άλογο. Απ' την άλλη, έχει ανοίξει το δρόμο για τη δημιουργία μεταλλαγμένων τροφίμων, ή την κλωνοποίηση ζώων όπως το πρόβατο Dolly, ενώ έχει εμπνεύσει και σενάρια επαναφοράς στη ζωή εξαφανισμένων ειδών (π.χ. Jurassic Park).
Η γνώση του ανθρώπινου γονιδιώματος, δηλαδή του συνόλου του DNA του ανθρώπου, κινεί καινούρια ερωτήματα για το πόσο διαφορετικοί είμαστε τελικά σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, ή με άλλα είδη. Βοηθά βέβαια και στη διάγνωση γενετικών ασθενειών και την καταπολέμηση τους. Μπορούμε να δούμε πώς, ακόμα και μικρές αλλαγές (μεταλλάξεις) στο DNA οδηγούν σε ασθένειες, ενώ άλλες όχι. Στο σχετικά άμεσο μέλλον θα μιλάμε πλέον για "εξατομικευμένες θεραπείες": δηλαδή ανάλογα με τα γονίδια του κάθε ατόμου, οι γιατροί θα μπορούν να προβλέψουν καλύτερα σε ποιες αρρώστιες είμαστε επιρρεπείς, και πώς θα αντιδράσουν διαφορετικοί άνθρωποι στο ίδιο φάρμακο. Πού έχουμε φτάσει λοιπόν, και πού οδεύουμε, μετά από 60 χρόνια γνωριμίας με το DNA;
Η Λίλα Κουμάντου είναι Βιολόγος με σπουδές στο ΜΙΤ, και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Cambridge στην Αγγλία. Έχει εκλεγεί Λέκτορας Γενετικής στο τμήμα Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Παν/μιου Αθηνών, ενώ πρόσφατα βραβεύτηκε με υποτροφία Marie Curie από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
23 Απριλίου 2013
«Μετακινήσεις στην εποχή της πληροφορίας: Προοπτικές και προκλήσεις»
Κωvσταντίνος Αντωνίου, Επίκουρος Καθηγητής, Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής, Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Το κόστος της μετακίνησης στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις (και όχι μόνο) αυξάνει συνεχώς. Κι ενώ δεν θα ανεχόμασταν μια πόλη στην οποία το δίκτυο παροχής ηλεκτροδότησης θα δυσλειτουργούσε κάποιες ώρες κάθε ημέρα, παραμένουμε παθητικοί όσον αφορά στα δίκτυα μεταφορών. Η ανάπτυξη νέων δικτύων δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αντίθετα, πρέπει να στραφούμε στη βέλτιστη διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών, χρησιμοποιώντας τις αναδυόμενες τεχνολογίες συλλογής και ανταλλαγής δεδομένων, και τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Στην παρουσίαση θα γίνει αναφορά σε σύγχρονες εξελίξεις που βοηθούν στην απάντηση ορισμένων ερωτημάτων όπως: Πως μπορούμε να δημιουργήσουμε πληροφόρηση για τους οδηγούς, η οποία λαμβάνει υπόψη της την αντίδραση των οδηγών σε αυτή (την πληροφόρηση); Πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε στοιχεία χρήσης τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών για την εκτίμηση της κινητικότητας; Πως μπορούν τα κοινωνικά δίκτυα να μας βοηθήσουν να προβλέψουμε τους πόλους κυκλοφοριακής συμφόρησης σε μία πόλη; Τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτές για την ιδιωτικότητά μας;
Ο Κωνσταντίνος Αντωνίου είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Είναι διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ (1995), ενώ κατέχει επίσης μεταπτυχιακους τίτλους σπουδών (MS in Transportation, 1997, και PhD in Transportation Systems, 2004) από το ΜΙΤ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν προσομοίωση και μοντελοποίηση συστημάτων μεταφορών, Εξελιγμένα Συστήματα Μεταφορών, οδική ασφάλεια και βιώσιμα συστήματα μεταφορών. Για περισσότερες πληροφορίες: http://users.ntua.gr/antoniou, [email protected].
«Μετακινήσεις στην εποχή της πληροφορίας: Προοπτικές και προκλήσεις»
Κωvσταντίνος Αντωνίου, Επίκουρος Καθηγητής, Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής, Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Το κόστος της μετακίνησης στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις (και όχι μόνο) αυξάνει συνεχώς. Κι ενώ δεν θα ανεχόμασταν μια πόλη στην οποία το δίκτυο παροχής ηλεκτροδότησης θα δυσλειτουργούσε κάποιες ώρες κάθε ημέρα, παραμένουμε παθητικοί όσον αφορά στα δίκτυα μεταφορών. Η ανάπτυξη νέων δικτύων δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αντίθετα, πρέπει να στραφούμε στη βέλτιστη διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών, χρησιμοποιώντας τις αναδυόμενες τεχνολογίες συλλογής και ανταλλαγής δεδομένων, και τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Στην παρουσίαση θα γίνει αναφορά σε σύγχρονες εξελίξεις που βοηθούν στην απάντηση ορισμένων ερωτημάτων όπως: Πως μπορούμε να δημιουργήσουμε πληροφόρηση για τους οδηγούς, η οποία λαμβάνει υπόψη της την αντίδραση των οδηγών σε αυτή (την πληροφόρηση); Πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε στοιχεία χρήσης τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών για την εκτίμηση της κινητικότητας; Πως μπορούν τα κοινωνικά δίκτυα να μας βοηθήσουν να προβλέψουμε τους πόλους κυκλοφοριακής συμφόρησης σε μία πόλη; Τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτές για την ιδιωτικότητά μας;
Ο Κωνσταντίνος Αντωνίου είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Είναι διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ (1995), ενώ κατέχει επίσης μεταπτυχιακους τίτλους σπουδών (MS in Transportation, 1997, και PhD in Transportation Systems, 2004) από το ΜΙΤ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν προσομοίωση και μοντελοποίηση συστημάτων μεταφορών, Εξελιγμένα Συστήματα Μεταφορών, οδική ασφάλεια και βιώσιμα συστήματα μεταφορών. Για περισσότερες πληροφορίες: http://users.ntua.gr/antoniou, [email protected].
22 Μαΐου 2013
«Κι όμως ο εγκέφαλος αναγεννάται: πως η κατάρριψη ενός επιστημονικού μύθου έδωσε νέες ελπίδες στην ιατρική»
Παναγιώτης Πολίτης, Ερευνητής Δ', Τομέας Ιστολογίας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών
Ακούστε την ομιλία κατεβάζοντας το σχετικό αρχείο .mp3 (διάρκεια 80 λεπτά μαζί με τις ερωτήσεις/συζήτηση, μέγεθος αρχείου ~100 ΜΒ). Δείτε τις διαφάνειες που συνόδευαν την ομιλία.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι η πιο περίπλοκη ζωντανή δομή στο γνωστό σύμπαν. Αποτελείται από 100 δισεκατομμύρια νευρώνες (100.000.000.000), κάθε ένας από τους οποίους κατέχει συγκεκριμένη θέση και είναι επιφορτισμένος με συγκεκριμένες λειτουργίες. Ένας τυπικός νευρώνας συνδέεται με 5.000 εώς 200.000 άλλους νευρώνες. Ο συνολικός αριθμός αυτών των συνδέσεων υπολογίζεται στις 1015. Ένα νούμερο «ασύλληπτου μεγέθους» όπου η μονάδα ακολουθείται από 15 μηδενικά. Όλοι αυτοί μαζί σχηματίζουν νευρωνικά δίκτυα που συνολικά έχουν μήκος πολλών χιλιομέτρων. Δηλαδή μέσα στο κεφάλι μας έχουμε ένα γιγαντιαίο κουβάρι από πολύ λεπτά, αλλά μακριά καλώδια, χάρις στο οποίο αντιλαμβανόμαστε, ενεργούμε, αισθανόμαστε, μαθαίνουμε και θυμόμαστε. Όταν όμως κάτι πάει στραβά μέσα στο κουβάρι, τότε πολλές και διαφορετικές ασθένειες εμφανίζονται με δραματικές συνέπειες για τον ασθενή και την κοινωνία μας. Για πολλά χρόνια πιστεύαμε ότι τα κυκλώματα αυτής της υπολογιστικής μηχανής με τη θηριώδη πολυπλοκότητα δεν ανανεώνονται. Αυτή η άποψη αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες το βασικό δόγμα της νευροβιολογίας, παρότι αδιάσειστα δεδομένα μπροστά στα μάτια της επιστημονικής κοινότητας συνηγορούσαν για το αντίθετο. Τελικά το δόγμα της μη-αναγέννησης των νευρώνων του εγκεφάλου καταρρίφθηκε σταδιακά: πρώτα, έγινε δεκτό ότι τα καναρίνια γεννούν νέους νευρώνες για να κελαηδήσουν νέα τραγούδια, μετά, ότι διάφορα είδη θηλαστικών φτιάχνουν νέους νευρώνες για να αυξήσουν την ικανότητα τους για μνήμη και μάθηση, και τέλος έγινε δεκτό και για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι νέοι αυτοί νευρώνες φτιάχνονται από βλαστικά κύτταρα που εντοπίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ποια όμως είναι η λειτουργία των νέων νευρώνων; Που ακριβώς βρίσκονται τα βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου; Πως δημιουργούνται και ανανεώνονται; Γιατί το δυναμικό αυτών των κυττάρων είναι εξαιρετικά χαμηλό υπό φυσιολογικές συνθήκες; Γιατί πέφτει ακόμη χαμηλότερα με την ηλικία; Πως θα μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε αυτό το δυναμικό σε τραυματισμούς του εγκεφάλου και νευροεκφυλιστικές νόσους;
Ο Δρ. Παναγιώτης Πολίτης είναι Βιολόγος με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και κατέχει θέση ερευνητή στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην διαλεύκανση των μοριακών μηχανισμών που ελέγχουν τη δημιουργία των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.
«Κι όμως ο εγκέφαλος αναγεννάται: πως η κατάρριψη ενός επιστημονικού μύθου έδωσε νέες ελπίδες στην ιατρική»
Παναγιώτης Πολίτης, Ερευνητής Δ', Τομέας Ιστολογίας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών
Ακούστε την ομιλία κατεβάζοντας το σχετικό αρχείο .mp3 (διάρκεια 80 λεπτά μαζί με τις ερωτήσεις/συζήτηση, μέγεθος αρχείου ~100 ΜΒ). Δείτε τις διαφάνειες που συνόδευαν την ομιλία.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι η πιο περίπλοκη ζωντανή δομή στο γνωστό σύμπαν. Αποτελείται από 100 δισεκατομμύρια νευρώνες (100.000.000.000), κάθε ένας από τους οποίους κατέχει συγκεκριμένη θέση και είναι επιφορτισμένος με συγκεκριμένες λειτουργίες. Ένας τυπικός νευρώνας συνδέεται με 5.000 εώς 200.000 άλλους νευρώνες. Ο συνολικός αριθμός αυτών των συνδέσεων υπολογίζεται στις 1015. Ένα νούμερο «ασύλληπτου μεγέθους» όπου η μονάδα ακολουθείται από 15 μηδενικά. Όλοι αυτοί μαζί σχηματίζουν νευρωνικά δίκτυα που συνολικά έχουν μήκος πολλών χιλιομέτρων. Δηλαδή μέσα στο κεφάλι μας έχουμε ένα γιγαντιαίο κουβάρι από πολύ λεπτά, αλλά μακριά καλώδια, χάρις στο οποίο αντιλαμβανόμαστε, ενεργούμε, αισθανόμαστε, μαθαίνουμε και θυμόμαστε. Όταν όμως κάτι πάει στραβά μέσα στο κουβάρι, τότε πολλές και διαφορετικές ασθένειες εμφανίζονται με δραματικές συνέπειες για τον ασθενή και την κοινωνία μας. Για πολλά χρόνια πιστεύαμε ότι τα κυκλώματα αυτής της υπολογιστικής μηχανής με τη θηριώδη πολυπλοκότητα δεν ανανεώνονται. Αυτή η άποψη αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες το βασικό δόγμα της νευροβιολογίας, παρότι αδιάσειστα δεδομένα μπροστά στα μάτια της επιστημονικής κοινότητας συνηγορούσαν για το αντίθετο. Τελικά το δόγμα της μη-αναγέννησης των νευρώνων του εγκεφάλου καταρρίφθηκε σταδιακά: πρώτα, έγινε δεκτό ότι τα καναρίνια γεννούν νέους νευρώνες για να κελαηδήσουν νέα τραγούδια, μετά, ότι διάφορα είδη θηλαστικών φτιάχνουν νέους νευρώνες για να αυξήσουν την ικανότητα τους για μνήμη και μάθηση, και τέλος έγινε δεκτό και για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι νέοι αυτοί νευρώνες φτιάχνονται από βλαστικά κύτταρα που εντοπίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ποια όμως είναι η λειτουργία των νέων νευρώνων; Που ακριβώς βρίσκονται τα βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου; Πως δημιουργούνται και ανανεώνονται; Γιατί το δυναμικό αυτών των κυττάρων είναι εξαιρετικά χαμηλό υπό φυσιολογικές συνθήκες; Γιατί πέφτει ακόμη χαμηλότερα με την ηλικία; Πως θα μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε αυτό το δυναμικό σε τραυματισμούς του εγκεφάλου και νευροεκφυλιστικές νόσους;
Ο Δρ. Παναγιώτης Πολίτης είναι Βιολόγος με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και κατέχει θέση ερευνητή στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην διαλεύκανση των μοριακών μηχανισμών που ελέγχουν τη δημιουργία των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.
18 Ιουνίου 2013
«Ανακάλυψη νέων βιοδεικτών για τη διάγνωση του καρκίνου»
Μάκης Ζωιδάκης, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Τομέας Βιοτεχνολογίας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών
Ο καρκίνος είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα και τα κρούσματα αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Οι γενετικοί και βιοχημικοί βιοδείκτες βοηθούν στην πρόγνωση, διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση της νόσου. Η ανακάλυψη γενετικών μεταλλάξεων που προδιαθέτουν για την εμφάνιση κάποιας μορφής καρκίνου βοηθά στην πρόληψη της ασθένειας (όπως έκανε γνωστό πρόσφατα και η πολυσηζητημένη προληπτική εγχείρηση της Angelina Jolie). Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου επιτρέπει την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Η μελέτη των γενετικών και μοριακών χαρακτηριστικών των καρκινικών κυττάρων καθιστά δυνατή την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Η εξέλιξη της ασθένειας και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ελέγχονται με τη μέτρηση κατάλληλων βιοδεικτών.Οι διαθέσιμοι βιοδείκτες προσφέρουν πολύτιμη συνδρομή στην αντιμετώπιση του καρκίνου όμως δεν καλύπτουν όλο το φάσμα των κλινικών αναγκών. Η ανακάλυψη νέων βιοδεικτών είναι επιτακτική ανάγκη. Συγκεκριμένα παραδείγματα σχετικά με βιοδείκτες του καρκίνου της ουροδόχου κύστης θα παρουσιαστούν και θα τεθούν προς συζήτηση.
Ο Μάκης Ζωιδάκης σπούδασε Βιολογία και Βιοχημεία στο πανεπιστήμιο της Λιέγης και στο UCLA. Είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο εργαστήριο πρωτεωμικής του ΙΙΒΕΑΑ. Ο κύριος σκοπός της ερευνάς του είναι η ανακάλυψη νέων βιοδεικτών και θεραπευτικών στόχων σχετικών με τον καρκίνο.
«Ανακάλυψη νέων βιοδεικτών για τη διάγνωση του καρκίνου»
Μάκης Ζωιδάκης, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Τομέας Βιοτεχνολογίας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών
Ο καρκίνος είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα και τα κρούσματα αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Οι γενετικοί και βιοχημικοί βιοδείκτες βοηθούν στην πρόγνωση, διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση της νόσου. Η ανακάλυψη γενετικών μεταλλάξεων που προδιαθέτουν για την εμφάνιση κάποιας μορφής καρκίνου βοηθά στην πρόληψη της ασθένειας (όπως έκανε γνωστό πρόσφατα και η πολυσηζητημένη προληπτική εγχείρηση της Angelina Jolie). Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου επιτρέπει την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Η μελέτη των γενετικών και μοριακών χαρακτηριστικών των καρκινικών κυττάρων καθιστά δυνατή την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Η εξέλιξη της ασθένειας και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ελέγχονται με τη μέτρηση κατάλληλων βιοδεικτών.Οι διαθέσιμοι βιοδείκτες προσφέρουν πολύτιμη συνδρομή στην αντιμετώπιση του καρκίνου όμως δεν καλύπτουν όλο το φάσμα των κλινικών αναγκών. Η ανακάλυψη νέων βιοδεικτών είναι επιτακτική ανάγκη. Συγκεκριμένα παραδείγματα σχετικά με βιοδείκτες του καρκίνου της ουροδόχου κύστης θα παρουσιαστούν και θα τεθούν προς συζήτηση.
Ο Μάκης Ζωιδάκης σπούδασε Βιολογία και Βιοχημεία στο πανεπιστήμιο της Λιέγης και στο UCLA. Είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο εργαστήριο πρωτεωμικής του ΙΙΒΕΑΑ. Ο κύριος σκοπός της ερευνάς του είναι η ανακάλυψη νέων βιοδεικτών και θεραπευτικών στόχων σχετικών με τον καρκίνο.
